De dochters van de winterkoningin – Nancy Goldstone.

Koningin Elizabeth I van Engeland is van plan haar nicht, Mary Stuart, koningin van Schotland, wegens verraad te laten onthoofden. Vooraf wil ze weten hoe Mary’s zoon, de Schotse koning Jacobus hierop zal reageren, zal hij repreaillemaatregelen nemen?  Nee, dat zal Jacobus niet doen, mits de executie van zijn moeder geen negatieve invloed zal hebben op zijn kans om de Engelse troon te bestijgen.

Dit tekent Jacobus zoals hij in dit boek naar voren komt, hij zal later ook niet één vinger uitsteken om zijn dochter Elizabeth, haar man of hun kinderen te helpen omdat zijn ambities dan in gevaar, kunnen, komen.

Goldstone neemt de tijd om de lezer in te voeren in de geschiedenis van de winterkoningin. We lezen over Jacobus, die inderdaad koning van Engeland werd, over zijn kinderen waarvan dochter Elizabeth er één was en de situatie in Europa dat op de drempel van de Dertigjarige Oorlog stond.

Elizabeth, de dochter van de Engelse koning Jacobus (ik vermeld dit nog even even voor de duidelijkheid, er zijn zoveel Elizabeths), trouwde in 1613 met  Frederik Hendrik, officieel Frederik V graaf van Palts, beide waren zestien. Het leven van Elizabeth was gevuld met geboorten, geluk, veel tegenslag en ongetwijfeld eenzaamheid, en de eerste tragiek vond kort voor haar huwelijk plaats toen haar lievelingsbroer overleed. In 1614 werd hun eerste kind geboren, er zouden er nog tien volgen. Elizabeth trouwde als koningsdochter ver onder haar stand en het was van belang dat Frederik zijn vader als koning van de Palts op zou volgen om zo de verhoudingen recht te trekken. Dat dit nooit zou gebeuren was een van de vele tegenslagen die het paar overkwam.

Op 4 november 1619 werd Frederik V gekroond als koning van Bohemen. Daaraan was de beroemde defenestratie van Praag voorafgeggan, ofwel het uit het raam gooien van twee afgevaardigden van  de Duitse keizer.  Dick Harrison begint er zijn boek ‘De Dertigjarige Oorlog’ mee. Harrison schrijft dat met dit gewelddadige incident de Dertigjarige Oorlog begon. Hoofdstuk drie van ‘De Dertigjarige Oorlog’ gaat over de Boheemse oorlog, goed om als aanvulling op het boek van Goldstone nog eens na te lezen. De rooms-katholiek Duitse keizer wilde geen protestantse koning in het Habsburgse rijk, het aanvaarden van het koningschap was Frederik dan ook door enkele invloedrijke vorsten afgeraden. Al in september 1620 werd hij door de Keizer uit Bohemen verdreven, hij hield hier de spottende bijnaam ‘de winterkoning’ aan over.

Frederik en Elizabeth kregen hulp van Elizabeth’s oom Maurits van Oranje Nassau, De Republiek werd hun nieuwe woonplaats.

Op bladzijde 126 eindigt het eerste deel van het boek, dat grotendeels de, regelmatig tragische, geschiedenis van Frederik en Elizabeth behandeld. Nancy Goldstone eindigt dit deel met de dood van de dan zesendertigjarige Frederik, voormalig koning van Bohemen en keurvorst van de Palts. Elizabeth bleef achter en ging, zoals ze altijd deed, met een ijzeren wil en onstuitbaar doorzettingsvermogen door met haar inspanningen om het beste voor haar kinderen te bereiken.

Zoals de titel van het boek al aangeeft wordt de aandacht na deze, noodzakelijke, inleiding, gericht op de vier dochters van de winterkoning en de winterkoningin. Het is mooi dat Goldstone zich met ontrafelen van deze familiegeschiedenis richt op de vrouwen. Geschiedenis is toch vaak een mannenwereld. 

Hoe het met deze vrouwen afloopt staat op de achterkaft van het boek, interessanter is de weg die zij aflegden. Nancy Goldstone vertelt het verhaal duidelijk en met veel details. Het zijn boeken als deze die het lezen over geschiedenis zo leuk maken, het is interessant, zeker, maar de verhalen zijn ook bijzonder, de werkelijkheid is hier weer grilliger en vreemder dan de grootste fantast had kunnen bedenken. Boeiend tot de laatste bladzijde.

De dochters van de winterkoningin.

Nancy Goldstone.

2021.

Uitgeverij Omniboek.