De Perzen – Lloyd Llewellyn-Jones.

Hoezeer het westen ook gefixeerd is op het verhaal van de 300 Spartanen, de Slag bij Thermopylae kan alleen gezien worden als een grote Perzische zege. Het was een daverend succes voor het koningschap van Xerxes.

Lloyd Llewellyn-Jones vertelt de  politieke en sociaal-culturele geschiedenis van het oude Perzië, maar in tegenstelling tot eerdere geschiedschrijvingen gaat hij uit van authentieke, oude bronnen uit Perzië zelf. Het beeld dat wij van de Perzen hebben is mede gevormd door Athene, door andere Griekse bronnen en vooral door het werk van de grote geschiedenisschrijver Herodotus. Nieuwe opgravingen hebben er voor gezorgd dat we nu veel informatie uit Perzische bronnen hebben.

De Perzen worden veelal afgeschilderd als wrede barbaren, Llewellyn-Jones vergoeilijkt het geweld van de Perzen niet, maar merkt op dat bloedvergieten en geweld onlosmakelijk verbonden zijn met veroveringen en andere ondernemingen van een koning, dit is niet exlusief een Perzische manier van handelen.

Llewellyn-Jones neemt uitgebreid de tijd om met name het beeld dat van Xerxes bestaat bij te stellen. Dat beeld komt van Herodotus, de schrijver plaatst kanttekeningen, maar ontkomt er niet aan de werken van Herodotus te gebruiken, er zijn over verscheidene veroveringstochten van Xerxes simpelweg geen andere bronnen bekend.

De Perzen heersten over het grootste rijk dat de oudheid heeft gekend. Hoe zij dat rijk tot stand brachten en controleerden wordt beschreven in deel II van dit boek, ‘Leven als een Pers.’ Een interessant hoofdstuk waarin naast het bestuurlijk apparaat ook wegen, infrastructuur, godsdienst, architectuur, slavernij, concubines en harems aan de orde komen.

Het Perzische rijk kwam uiteindelijk rond 330 BCE snel aan zijn einde toen Alexander de Grote zijn veldtochten ondernam. Er is geen sprake van een langzaam verval zoals bijvoorbeeld bij het Romeinse rijk. Na het Perzische verleden is er in het slothoofdstuk aandacht voor het Iraanse heden.

Alleen al de bekende namen van de koningen wekten mijn leeslust: Cyrus de Grote, Darius de Grote, Xerxes, Artaxerxes en Darius III. ‘De Perzen’ vertelt het verhaal van deze fascinerende beschaving. Mooi verteld, doeltreffend geïllustreerd, een absolute aanrader.

Lloyd Llewellyn-Jones

De Perzen

2022

Nieuw Amsterdam