De tuinen van Buitenzorg – Jan Brokken.

Olga, de moeder van Jan Brokken heeft als enige het ouderlijke huis durven loslaten en is weggevlogen als een vogel. ‘Sindsdien is het me opgevallen dat vogels nooit omkijken als ze wegvliegen’. 

‘De tuinen van Buitenzorg’ verscheen in januari 2021 en was direct een succes. De zevende druk uit februari van dit jaar ligt nu als aanbieding in de boekenwinkel. Naast ‘De tuinen van Buitenzorg’ bevat het boek ook tien bladzijden uit ‘De kampschilders’ het boek van Jan Brokken dat in oktober van dit jaar zal verschijnen.

In dit boek gaat Brokken op zoek naar de geschiedenis van zijn ouders toen ze zijn ouders nog niet waren. Hij onderzoekt specifiek de tijd, veertien jaar, die zij in Nederlands-Indië doorbrachten. Als bron gebruikt hij de brieven die zijn moeder aan haar zuster schreef.

Vader Han werd voor zijn kerkelijk werk uitgezonden naar Nederlands-Indië, moeder Olga ging als echtgenote uiteraard mee. Moeder bereidde zich bijzonder goed voor, ze leerde Maleis, Makassaars, volgde cursussen Duits, Engels, Indische cultuurgeschiedenis, Aziatische godsdiensten en een cursus EHBO voor de tropen. Daarnaast nam ze orgelles zodat ze in de kerk het gezang kon begeleiden. Bewonderingswaardige inspanningen, vader en moeder Brokken geloofden dan ook dat ze een beschavingsmissie hadden te vervullen. 

Jan Brokken over zijn moeder, en mijns inziens ook over zichzelf: ‘ Olga was op haar drieeëntwintigste nieuwsgierig tot op het indiscrete af en had een ontembare lust in het leven, in kijken, proeven, luisteren, voelen.’ (37). 

Na de eerste gelukkige maanden werd het leven in Nederlands-Indië zwaarder, met name de opdracht van de vader. Veel verdriet ondervonden de ouders bij het overlijden van hun eerstgeboren kind, ze kregen in Indië nog twee zoons, de oudere broers van de schrijver, tijdens de oorlog werd Han gevangen genomen, moeder Olga belandde met haar kinderen in een kamp.

De geschiedenis van de ouders wordt verweven met uitweidingen over geschiedenis, muziek en mensen die in het verhaal figureren, dat begint bijvoorbeeld met de geschiedenis van de Horus Botanicus, ’s Lands Plantentuin, op Java. Andere ‘zijwegen’: de componist Godowsky – die onder meer ‘Gamelan’, ‘In the streets of old Batavia’ en ‘The Gardens of Buitenzorg’ schreef, professor Cense, Hella Haase, Sjaich Jusuf – een Makassaarse moslimheilige uit de 17^eeeuw en Petta Barang, een fel tegenstander van uitbuiting en onderwerping. Een grote verscheidenheid aan onderwerpen dus. Samen met de boeiende geschiedenis van Jan Brokkens ouders vormt dit alles een, vlot leesbaar geschreven, rijk boek.

Jan Brokken.

De tuinen van Buitenzorg.

2021

Atlas Contact.